Προσγείωση [GR]

Η προσγείωση είναι το τελευταίο κομάτι της πτητικής διαικασίας, όπου το πουλι, το αεροσκάφος ή το διαστημόπλοιο επιστρέφει στην γη. Όταν το ανικείμενο επιστρέφει στον νερό τότε κάνουμε λόγο για προσνήωση, αλλά συνήθως χρησιμοποιούμε τους όρους 'προσγείωση' και 'touchdown'. Οι συνηθισμένες πτητικές διαδικασίες περιλαμβάνουν την οδήγηση στο έδαφος (taxi), την απογείωση (takeoff), την ανάβαση (climb), τη οριζόντια πτήση (cruise), την κατάβαση (descent) και την προσγείωση (landing). Εδώ θα αναφερθούμε στο τελευταίο καμάτι την πτητικής διαδικασίας.

 

Πτήση

Κατα την διάρκεια της πτήσης τέσσερεις κύριες δυνάμεις ασκούνται στο σώμα: η ανήψωση, η τριβή, το βάρος και η εμπρόσθια δύναμη των μηχανών. Η πτήση επιτυγχάνεται με την δημιουργία αρκετής ανωδικής δύναμης έτσι ώστε να υπερνικά το βάρος. 

Κάθε διαφορετικό σώμα παράγει ανήψωση με διαφορετικό τρόπο. Τα αεροσκάφη, τα πουλιά και τα έντομα έχουν φτερά. Τα πουλιά, για παράδειγμα, δημιουρούν ανήψωση κουνώντας τα φτερά τους, ενώ τα αεροακαφη δημιουργούν ανήψωση χρησιμοποιώντας μηχανές. Η ροή του αέρα πάνω από τα φτερά δημιουργεί ανήψωση. Τα ελικόπτερα χρησιμοποιούν περιστρεφόμενα πτερύγια (έλικες) και πετυχαίνουν ανήψωση με την αλλαγή της κλίσης των πτερυγίων.

Αεροσκάφη

Τα αεροσκάφη συνήθως προσγειώνωνται σε αεροδιαδρόμους, που είναι κατασκευασμένοι από άσφαλτο, τσιμέντο, χώμα ή γρασίδι. Μερικά αεροσκάφη είναι εξοπλισμένα με πλωτήρες για να μπορούν να προσγειώνονται στο νερό ή με σκί για να προσγειώνονται στο χιόνι ή στον πάγο.

Για να προσγειωθούν, η ταχύτητα και ο ρυθμός της καθόδου πρέπει να μειωθούν για να επιτραπεί μια όσο το δυνατόν πιο ομαλή προσγείωση. Η προσγείωση γίνεται με την μείωση της ταχύτητας και την κάθοδο προς τον αερδιάδρομο. Η μείωση της ταχύτητας μπορεί να γίνει με την μείωση της ισχύοςτων κινητήρων και/ή με την αύξηση της τριβής, προεκτείνωντας τα flaps ή τα speed brakes. Καθώς η άτρακτος πλησιάζε το έδαφος, ο πιλότος σηκώνει την μύτη της ατράκτου για να μειώση τον ρυμό καθόδου. Αυτή η στάση παραμένει μέχρι οι πίσω τροχοί να ακουμπίσουν στο έδαφος. 

Μεγάλα αεροσκάφη

Στα μεγάλα αεροσκάφη εταιριών, ο πιλότος ακολουθεί την τεχνική της πτήσης πάνω από τον διάδρομο ("flying the airplane on to the runway"). Η ταχύτητα και το υψόμετρο ρυθμίζονατι με βάση την προσγείωση. Η ταχύτητα διατηρείται πάνω από την ταχύτητα έλειψης ισχύος (stall speed) και διατηρείται συνεχής ρυθμός καθόδου. Λίγο πρίν την επαφή με τον διάδρομο α πιλότος σηκώνει την μύτη και ο ρυθμός καθόδου μειώνεται σημαντικά, βοηθώντας σε μια ομαλή προσγείωση. Κατά την προσέγγιση ενεργοποιούνται οι spoilers (συνήθως καλούνται και "lift dumpers") για να μειώσουν την άνωδο και να κατευθύνουν το βάρος του αεροσκάφου στους τροχούς, όπου μηχανικά φρένα, όπως τα autobrake system, ενεργούν για να βοηθήσουν το αεροσκάφος να σταματήσει. Η αντίστροφη ώθηση χρησιμοποιείται σε πολλά jet όπου βοηθάει στην επιβράδυνση του αεροσκάφους μετά την επαφή με το έδαφος. Αυτό γίνεται με την αντιστροφή της μηχανής, κάνωντας τον αερα να κινείται μπροστά αντί για πίσω. Ορισμένα αεροσκάφη με προπέλες έχουν ένα παραπλήιο χαρακτηριστικό, όπου μπορούν να αλλάζουν την κλίση των ελίκων ώστε να σπρώχουν τον αέρα μπροστά αντί για πίσω.

Άλλοι παράγοντες

Περιφεριακοί παράγοντες όπως ο οριζόντιος άνεμος (crosswind) υποχρεώνουν τον πιλότο να προσγειωθεί διαφορετικά (συνήθως και με μεγαλύτερη ταχύτητα και διαφορετικό υψόμετρο) για να διασφελιστεί η ασφάεια των επιβατών. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να επιρρεάσουν την προσγείωση είναι: το μέγεθος της ατράκτου, ο άνεμος, το βάρος της ατράκτου, το μήκος του εροδιαδρόμου, διάφορα εμπόδια, ο καιρός, το υψόμετρο του αεροδιαδρόμου η θερμοκρασία και η πίεση το αέρα, η κίνηση στον εναέριο χώρο, η ορατότητα και η γενική κατάσταση.

Για παράδειγμα, η προσγείωση ενός πολυκινητήριου στρατιωτικού αεροσκάφους (C-130 Hercules) με φωτιά στους κινητήρες σε στρατιωτικό αεροριάδρομο με γρασίδι, απαιτεί διαφορετικές ικανότητες και τεχνικές σε σχέση με την προσγείωση ενός μονοκινητήριου (Cessna 150) σε ιδιωτικό αεροδιάδρομο από μπετόν, που πάλι διαφέρει από την προσγείωση ενός επμπορικού αεροσκάφους (Airbus A380) σε μεγάλο αεροδρόμιο με την υποστήριξη του πύργου.