Αερολιμένας Helsinki-Vantaa , διάδρομος 33Ο διάδρομος (RWY) είναι ένας οριοθετημένος χώρος στο έδαφος, όπου τα αεροσκάφη απογειώνονται και προσγειώνονται. Στην καθομιλουμένη χρησιμοποιούμε τον όρο "αεροδιάδρομος", αντί για διάδρομος. Αυτό είναι λάθος καθώς οι αεροδιάδρομοι είναι οριοθετημένες περιοχές, αλλά βρίσκονται στον αέρα. Οι διάδρομοι μπορεί να είναι κατασκευασμένοι από τον άνθρωπο, με την χρήση υλικών όπως άσφαλτος, τσιμέντο ή και μίξη αυτών των δύο ή μπορεί να είναι 'φυσικοί' όπως σε ιδιωτικά αεροδρόμια που ο δάδρομος είναι από γρασίδι, χώμα ή ακόμα και πάγο-χιόνι.
Προσανατολισμός και διαστάσεις
Οι διάδρομοι είναι ονομσμένοι με αριθμούς από το 01 έως το 36. Αυτοί οι αριθμοί προκύπτουν από τις μοίρες μια πυξίδας. Έτσι ο 09 ανατολικός θα είναι στις 90°, ο 18 βόριος θα είναι στις 180°,ο 27 θα είναι δυτικός στις 270° και ο 36 θα είναι στον νότο, στις 360° (αντί για 0°). Ο διάδρομος μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από τις δυο κατευθύνσεις και η κάθε κατεύθυνση έχει το δικό της όνομα. π.χ. "διάδρομος 33" από την μια και "διάδρομος 15" από την άλλη κατεύθυνση. Οι δύο αριθμοί έχουν απόσταση ίση με 18 (= 180°).
Διεθνές αεροδρόμιο El Dorado
,διάδρομος 31R/13L
Αν υπάρχουν περισσότεροι από ένας διάδρομοι στην ίδια κατεύθυνση (παράλληλοι), ο κάθε διάδρομος συνοδεύεται με (L) για αριστερά, (C) για το κέντρο και (R) για δεξιά. Για παράδειγμα ο διάδρομος δεκαπέντε αριστερός είναι 15L. Ο διάδρομος 03L ονομάζεται 21R, όταν χρησιμοποιείται από την αντίθετη.
Σα μεγάλα αεροδρόμια όπως του Los Angeles, Detroit Metropolitan Wayne County, Hartsfield-Jackson Atlanta, Denver, and Dallas-Fort Worth, που έχουν περισσότερους από 3 παράλληλους διαδρόμους, αλλάζουν τα ονόματά τους κατά 10 μοίρες για να αποφευχθεί η σύγχιση. Για παράδειγμα στο Los Angeles ονομάζουν τους διαδρόμους 6L, 6R, 7L, και 7R, παρόλο που είναι παράλληλοι. Στο Dallas-Fort Worth, υπάρχουν 5 παράλληλοι, που ονομάζονται 17L, 17C, 17R, 18L, και 18R. Όλοι είναι προσανατολισμένοι στις 175.4 μοίρες.
Για την καλύτερη κατανόηση μέσω του ασυρμάτου, κάθε ψηφίο του διαρόμου προφέρεται ξεχωριστά. Συνηθίζεται να αναφέρεται ένα μηδενικό πριν τον αεροδιάδρομο (πχ για τον 90 θα πούμε 'διάδρομος μηδέν εννιά μηδέν). Αυτό έχει καθιερωθεί από τον διεθνή οργανισμό πολιτικής αεροπορίας (ICAO).
Για την καλύτερη κατανόηση μέσω του ασυρμάτου, κάθε ψηφίο του διαρόμου προφέρεται ξεχωριστά. Συνηθίζεται να αναφέρεται ένα μηδενικό πριν τον αεροδιάδρομο (πχ για τον 90 θα πούμε 'διάδρομος μηδέν εννιά μηδέν). Αυτό έχει καθιερωθεί από τον διεθνή οργανισμό πολιτικής αεροπορίας (ICAO).
Ο ακριβής προσανατολισμός του διαδρόμου, αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, καθώς οι μαγνητικοί πόλοι της γης αργά μεταβάλλουν τον μαγνητικό προσανατολισμό. Ανάλογα με την θέση του αεροδρομίου , κρίνεται απαραίτητο να γίνονται αλλαγές στους διαδρόμους. Καθώς οι διάδρομοι είναι ορισμένοι με προσανατολισμό ανα 10 μοίρες, αυτές οι αλλαγές δεν είναι και τόσο συχνές. Για παράδειγμα, αν ένας διάδρομος είναι στις 233 μοίρες, θα ονομάζεται 'Διάδρομος 23'. Αν ο μαγνητικός προσανατλισμός αλλάξει κατά 5 μοίρες, ο διάδρομος θα παραμείνει με το όνομα 'Διάδρομος 23'. Αντιθέτως, αν ο προσανατολισμός μεταβληθεί και φτάσει στις 224 μοίρες, τότε ο διάδρομος θα αλλάξει σε 'Διάδρομος 23'. Επειδή η μεταβολή του μαγνητικού προσανατολισμού είναι ιδιαίτερα αργή, αλλαγές σε ονόματα είναι ιδιαίτεα ασυνήθιστες και δεν είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτες καθώς οι αεροναυτικοί χάρτες πρέπει να αλλάξουν. Όποτε κρίνονται απαραίτητες αυτές οι αλλαγές, όλες οι εργασίες γίνονται την νύχτα καθώς ο διάδρομος πρέπει να μείνει κλειστός. Τον Ιούλιο του2009, για παράδειγμα, το London Stansted Airport στο Ηνωμένο Βασίλειο άλλαξε τον διάδρομο 05/23 σε 04/22 κατά την δειάρκια της νύχτας.
Οι διάδρομοι έχοιν ποικοίλες διαστάσεις. Μπορεί να είναι μικροί με 245 μέτρα μήκος και 8 μέτρα πλάτος, μπορεί να είναι μεγάλοι με 5,500 μετρα μήκος και 80 μέτρα πλάτος και χρησιμοποιούνται στα μεγάλα διεθνή αεροδρόμια για τα μεγάλα τζέτ, ένώ υπάρχουν και οι τεράστιοι με 11,917 μέτρα μήκος και 274 μέτρα πλάτος, όπως ο 17/35 στην αεροπορική βάση Edwards Air Force Base στην Καλιφόρνια, που χρησιμοποιείται για την προσγείωση διαστημικών σταθμών και διαστημοπλοίων.
Τοποθέτηση και ομαδοποίηση
Δύο διάδρομοι που έχουν τον ίδιο προσανατολισμό είναι είτε διπλοί ή παράλληλοι, αναλόγως με την μεταξύ τους απόσταση. Σε κάποιες χώρες, οι κανονισμοί επιτρέπουν την λειτουργεία μόνο ενός από τους δύο παράλληλους διαδρόμους, όταν υπάρχουν ακραίες καταστάσεις (πχ. καταιγίδες, δυνατός άνεμος, κτλ).
Καθιερωμένες αποστάσεις
- TORA
- Takeoff Run Available - Το μήκος του διαδρόμου που χρησιμοποιείται για την επεδάφια επιτάγχυνση (ground run) μέχρι το αεροσκάφος να απογειωθεί.
- TODA
- Takeoff Distance Available - Το μήκος του διαρόμου για την ευθυγράμιση και τη απογείωση.
- Accelerate-Stop Distance Available - Το μήκος του διαδρόμου όπου ο πιλότος επιταχύνει για την απογείωση μαζί με το τμήμα του διαδρόμου που χρησημοποιείται για να σταματήσει το αεροσκάφος, εφόσον αυτό υπάρχει.
- LDA
- Landing Distance Available - Το μήκος του διαδρόμου που είναι διαθέσιμο για την τελική ακινητοποίηση του αεροσκάφους, μετά την προσγείωση.
- EDA
- Emergency Distance Available - Το μήκος του LDA (ή TORA) με ένα επιπλέον διάστημα.
Τμήματα του διαδρόμου
- Η Runway Safety Area είναι καθαρή και επίπεδη περιοχή περιμετρικά από τον διάδρομο, που διατηρείται χωρίς εμπόδια τα οποία μπορούν να επιρεάσουν την κίνηση του αεροσκάφους.
- Ο Διάδρομος που είναι η επιφάνεια ανάμεσα στις δύο κάθετες γραμμές και συνήθως έχει αριθμούς και την κεντρική διακεκομμένη γραμμή, η οποία δεν υπερβαίνει το όριο των κάθετων γραμμών.
- Τα Blast pads είναι κατασκευασμένα πριν την αρχή του διαδρόμου ,όπου δημιουργούνται ισυρά ρεύματα αέρος από τα μεγάλα τζέτ, όταν αυτά ετοιμάζονται να απογειωθούν. Αυτά τα ρεύματα αέρος μπορούν να καταστρέψουν τον αεροδιάδρομο και να διαυρώσουν το έδαφος. Αυτές οι περιοχές κατασκευάζονται και στο τέλος του αεροδιαδρόμου, ως χώροι ανάγκης, για να σταματά τα αεροσκάφη όταν η προσγείωση δεν πάει καλά ή για να σταματήσουν το αεροσκάφος σε περίπτωση ακύρωσης της απογείωσης. Τα Blast pads δεν είναι τόσο ανθεκτικά όσο ο κύριος διάδρομος και για αυτό δεν επιτρέπεται στα αεροσκάφη να προσγειώνονται , να απογειώνονται ή να κινούνται στα blast pads, εκτός αν υπάρχει ανάγκη. Τα blast pads είναι μαρκαρισμένα με κίτρινα βελάκια που δείχνουν τον αεροδιάδρομο.
- Τα Displaced thresholds (Βέλη κατεύθυνσης) χρησιμοποιούνται για απογείωση, για κίνηση στο έδαφος και για φρενάρισμα μετά την προσγείωση, αλλά δεν χρησιμοποιούνται για την πρώτη επαφή του αεροσκάφους με το έδαφος (touchdown). Αυτό το τμήμα υπάρχει διότι η αντοχή του αεροδιαδρόμου είναι μικρότερη στα άκρα του και μπορεί να φθαρεί ο διάδρομος από την καθίζηση και τα ωστικά κύματα των μηχανών των αεροσκαφών. Το τμήμα αυτό είναι μαρκαρισμένο με λευκά βέλη που καταλήγουν στην αρχή του αεροδιαδρόμου.
Φωτισμός του διαδρόμου
Ιστορία
Ο πρώτος φωτισμένος διάδρομος εμφανίστηκε το 1930 στο Cleveland Municipal Airport στο Cleveland του Ohio, στις ΗΠΑ. Η γραμμή των φωτών σε ένα πεδίο προσεδάφισης για να καθοδηγεί τα αεροσκάφη να προσγειωθούν και να απογειωθούν, είναι γνωστή ως 'μονοπάτι με φώτα' (flare path).Τεχνικές Προδιαγραφές
Ο φωτισμός στους διαδρόμους επιτρέπει τις νυχτερινές προσγειώσεις. Όταν τα φώτα φαίνονται από τον αέρα, σχηματίζουν το περίγραμμα του αεροδιαδρόμου. Συνήθως οι διάδρομοι έχουν τα εξής είδη φωτιστικών συστημάτων:- Runway End Identification Lights (REIL) – ζεύγος από συγχρονισμένα φώτα που αναβοσβήνουν και είναι τοποθετημένα στα threshold του διαδρόμου, ένα σε κάθε μεριά.
- Runway end lights – δύο σετ των τεσσάρων φωτών τοποθετημένα και στις δύο πλευρές του διαδρόμου, τα οποία όταν τα βλέπει ο πιλότος στην προσγείωση φαίνονται πράσινα και όταν παρατηρούνται από τον διάδρομο φαίνονται κόκκινα.
- Runway edge lights – λευκά κλιμακούμενα φώτα που εκτείνονται καθόλο το μήκος του διαδρόμου και στις δύο πλευρές. Αυτά τα φώτα στα τελευταία 610 μέτρα του αεροδιαδρόμου γίνονται κίτρινα.
- Οι taxiways (διάδρομοι περιμετρικά του διαδρόμου όπου τα αεροσκάφη κινούνται από και προς τον διάδρομο) διαφοροποιούνται από τον διάδρομο καθώς είναι περιστοιχισμένοι από μπλε φώτα ή έχουν μια πράσινη γραμμή από φώτα στο κέντρο τους.
- Runway Centerline Lighting System (RCLS) – φώτα τα οποία είναι τοποθετημένα στο κέντρο του διαδόμου ανά 15 μέτρα, με τέτοιον τρόπο ώστε να μην εξέχουν από την άσφαλτο. Είναι λευκού χρώματος εκτός από τα τελευταία 915 μέτρα ,όπου στα πρώτα 610 μέτρα εναλλάσονται λευκά και κόκκινα, ενώ στα τελευταία 305 μέτρα είναι κόκκινα.
- Touchdown Zone Lights (TDZL) – σειρές από λευκές μπάρες με φώτα (τρία ανα σειρά) και στις δύο πλευρές της κεντρικής γραμμής του διαδρόμου, για τα πρώτα 914 μέτρα.
- Taxiway Centerline Lead-Off Lights – φώτα τοποθετημένα κατα μήκος των σημείων εξόδου των αεροπλάνων από τον διάδρομο, τα οποία εναλλάσονται από πράσινο σε κίτρινο. Ξεκινάν από πράσινο φως, που είναι περίπου στην κεντρική γραμμή του διαδρόμου και καταλήγουν στο σημείο όπου τα αεροσκάφη περιμένουν πριν την είσοδο στον διάδρομο (holding position), μετά τον taxiway.
- Land and Hold Short Lights – μια σειρά από λευκά φώτα εγκατεστημένα παράλληλα με τον διάδρομο, στις εξόδους-εισόδους των αεροσκαφών, για να υποδεικνύουν την θέση αναμονής.
- Approach Lighting System (ALS) – ένα σύστημα από φώτα που είναι τοποθετημένο πρίν τον διάδρομο, στην πλευρά από την οποία γίνονται οι προσγειώσεις. Αποτελείται από αρκετά φώτα τα οποία καταλήγουν στην αρχή του διαδρόμου.
Έλεγχος των φώτων
Κανονικά τα φώτα ελέγχονατι από τον πύργο ελέγχου ή κάποια άλλη αρμόδια αρχή. Κάποια αεροδρόμια (κυρίως τα ιδιωτικά) επιτρέπουν στον πιλότο να ενεργοποιεί τα φώτα που χρειάζεται. Έτσι δεν είναι απαραίτητο προσωπικό ή αυτόματα συστήματα που ελέγχουν τα φώτα. Επιπλέον, έτσι μειώνεται το κόστος καθώς τα φώτα δεν μένουν αναμένα για μεγάλες χρονικές περιόδους. Μικρά αεροδρόμια που δέχονται μικρά αεροσκάφη, δεν έχουν καν φώτα.
Σημάνσεις στον διάδρομο
Υπάρχουν τρείς τύποι από διαδρόμους:
- Οι visual Runways, οι οποίοι βρίσκονται σε μικρά αεροδρόμια και συνήθως ειναι απλώς μια λωρίδα χόρτου, ασφάλτου, χώματος ή τσιμέντου. Παρόλο που δεν συνηθίζεται η σήμανση σε αυτό το είδος αεροδιαδρόμων, είναι πιθανό να έχουν οριστεί thresholds, designators και κεντρική γραμμή. Επιπλέον, δεν υποστιρίζεται προσγείωση βασισμένη σε όργανα, καθώς η μόνη δυνατή τεχνική προσγείωσης είναι προσγείωση εξ' όψεος. Ακόμη, η ραδιοεπικοινωνία είναι εξίσου πιθανό να μην είναι διαθέσιμη.
- Οι non-precision instrument runways βρίσκονται σε μικρά ή μετρίου μεγέθους αεροδρόμια. Αυτοί οι διάδρομοι, αναλόγως του υλικού που είναι κατασκευασμένοι, μπορεί να έχουν thresholds, designators, κεντρική γραμμή και μερικές φορές ένα σημάδι στα 305 μέτρα (γνωστό και ως 'στόχος' ή 'aiming point'). Ακόμη, αυτοί οι διάδρομοι παρέχουν στους πιλότους καθοδήγηση για την οριζόντια θέση τους σε προσγειώσεις βασισμένες σε όργανα, VOR, και συντεταγμένες με το Global Positioning System, κ.ά.
- Οι precision instrument runways, οι οποίοι βρίσκονατι σε μέτρια και μεγάλα αεροδρόμια, αποτελούνται από το blast pad/stopway (προεραιτικό για την διαχείριση jet), threshold, designator, κεντρική γραμμή, 'στόχο', και στα 152 μέτρα, στα 305 μέτρα, στα 457 μέτρα, στα 610 μέτρα, στα 762 μέτρα και στα 914 μέτρα σημάδια για τις διαθέσιμες ζόνες προσγείωσης. Αυτοί οι διάδρομοι παρέχουν οριζόντια και κάθετη καθοδήγηση στους πιλότους, όταν επιχειρούν προσγείωση βασισμένη σε όργανα.
Εθνικές διαφοροποιήσεις
- Στην Αυστραλία, Καναδά, Ιαπωνία, Αγγλία, όπως και σε άλλες χώρες, οι παράλληλες προς την κεντρική γραμμή, που βρίσκονται στην touchdown zone, και αποτελούνται από 2 ή 3γραμμές ανά πλευρά έχουν αντικατασταθεί από μια γραμμή ανα πλευρά..
- Οι διάδρομοι στην Νορβηγία έχουν κίτρινη σημανση αντί για λευκή, έτσι ώστε να έχει καλύτερο κόντραστ με το χιόνι.
Ασφάλεια στον διάδρομο
Παραβίαση του διαδρόμου υπάρχει όταν ένα αεροσκάφος φεύγει ή εισέρχεται στον διάδρομο χωρίς άδεια ή μη χρησιμοποιώντας τις προκαθορισμένες εξόδους. Αυτό μπορεί να συμβεί από λάθος του πιλότου, βλάβη του αεροσκάφους, λόγω κακού καιρού ή σε κάποια κρίσιμη κατάσταση.Υπέρβαση του διαδρόμου είναι το είδος της παράβασης που συμβαίνει όταν ένα αεροσκάφος δεν μπορεί να σταματήσει και υπερβαίει τα όρια του διαδρόμου. Παράδειγμα τέτοιου περιστατικού είναι η πτήση της Air France Flight 358 το 2005.
Η Εισβολή στον διάδρομο ορίζεται από την Ομοσπονδιακή Διοίκηση για την Αεροπορία των ΗΠΑ (FAA) ως: "Οτιδήποτε συμβαίνει όταν υπάρχει κάποιο αεροσκάφος, όχημα ή άνθρωπος σε περιοχή που έχει οριστεί για να χρησιμοποιείται για προσγείωση ή απογείωση αεροσκαφών, χωρις να έχει πάρει άδεια από τον πύργο ελέγχου."
Σύγχυση διαδρόμου ονομάζεται το γεγονός που σημβαίνει όταν ένα αεροσκάφος ακολουθεί λάθος διαδρομή κατά την διάρκεια της οδήγησής του στο έδαφος ή όταν αυτό βρίσκεται σε λάθος διάδρομο.
Η κατάσταση του διαδρόμου είναι μια σημαντική παράμετρος που σχετίζεται με τον καιρό.
- Στεγνός: η επιφάνεια του διαδρόμου δεν έχει νερό, χιόνι ή πάγο.
- Με υγρασία: το χρώμα της επιφάνειας του διαδρόμου αλλάζει λόγω της υγρασίας.
- Υγρός: ο διάδρομος είναι εμποτισμένος με νερό αλλά δεν υπάρχουν εμφανείς κηλίδες.
- Με κοιλώτητες νερού: λάκοι με στάσιμο νερό είναι εμφανείς
- Πλημιρισμένος: πάνω από το μισό του διαδρόμου είναι ολοκληρωτικά καλυμένο με νερό.
Κατασκευή
Για τον σχεδιασμό του οδοστρόματος, γίνονται γεωτρήσεις για να προσδιοριστεί η κατάσταση του υπεδάφους και με βάση αυτήν καθορίζονται οι προδιαγραφές. Για μεγάλα εμπορικά αεροσκάφη, το πάχος του οδοστρόματος κυμένεται μεταξύ 250 cm με 1 m.
Τα οδοστρόματα των αεροδρομίων σχεδιάζωνται με αρκετές μεθόδους. Η πρώτη είναι η μέθοδος Westergaard, η οποία βασίζεται στην υπόθεση πως το οδόστρομα είναι μια ελαστική βάση, η οποία υποστηρίζεται από μια βάση από υγρό με ενιαίο συντελεστή αντίδρασης, γνωστός και ως συντελεστής Κ. Από την εμπειρία τους οι κατασκευαστές κατάλαβαν πως ο συντελεστής Κ, όπου πάνω του είχε αναπτυχθεί όλη η μέθοδος, δεν μπορεί να εφαρμωστεί στα νέα αεροδρόμια που δέχονται αεροσκάφη με μεγάλη πίεση στο αποτύπωμά τους.
Η δεύτερη μέθοδος ονομάζεται California bearing ratio και αναπτύχθηκε στα τέλη του 1940. Είναι μια προέκταση του αρχικού αποτελέσματος των δοκιμών, που δεν μπορούσε να εφαρμοστεί στα σύγχρονα οδοστρόματα των αεροδρομίων. Ορισμένα σχέδια έγιναν από τιν μίξη των δύο θεωριών.
Μια πιο πρόσφατη μέθοδος είναι το αναλυτικό σύστημα, το οποίο έχει ως καινοτόμο ιδέα την εισαγωγή της ανταπόκρισης των οχημάτων ως σημαντικό κριτήριο στον σχεδιασμό. Ουσιαστικά, λαμβάνει υπ'όψην όλους τους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των καιρικών φαινομένων, την συντήριση που θα χρειάζεται ο διάδρομος, τα υλικά που θα χρειαστούν στην κατασκευή και την ιδιαιτέρως σημαντική παράμετρο που είναι η αντίδραση των αεροσκαφών στη περιοχή προσγείωσης.
Εξ'αιτίας του υψηλού κόστους κατασκευής, γίνονται προσπάθειες για την μείωση των δυνάμεων που ασκούνται στον διάδρομο από τα αεροσκάφη. Οι κατασκευαστές των μεγάλων τζέτ, έχουν σχεδιάσει συστήματα προσγείωσης που κατανέμουν το βάρος του αεροσκάφους καλύτερα, με την τοποθέτηση περισσότερων και μεγαλύτερων τροχών. Έμφαση δίνεται επίσης και στα χαρακτηριστικά του συστήματος προσγείωσης, για να μειωθούν οι αντιδράσεις των δυνάμεων στον διάδρομο. Μερικές φορές, προκειμένου να ενισχυθεί το οδόστρομα και να αντέχει περισσότερο βάρος, τοποθετούμε επιπλέον στρώσεις από ασφαλτικό σκυρόδεμα το οποίο ενώνεται με την αρχική επίστρωση.
Ένας νέος τύπος σκυροδέματος αναπτύσεται για την επιφάνεια του διαδρόμου, ο οποίος επιτρέπει την χρήση λεπτότερων οδοστρομάτων, τα οποία έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής σε σχέση με το απλό σκυρόδεμα. Λόγω της ευαισθησίας των λεπτών οδοστρομάτων στην ταλάντωση που προκαλείται στην προσγείωση όταν το οδόστρομα έχει παγώσει, ενδίκνυται η τοποθέτησή τους σε περιοχές που δεν υπάρχουν συνήθη φαινόμενα παγώματος.
Επιφάνεια οδοστρώματος
Η επιφάνεια του διαδρόμου είναι ειδικά σχεδιασμένη έτσι ώστε να αντέχει και να μεγιστοποιεί την τριβή στο φρενάρισμα. Για την ελαχιστοποίηση της υδρολίσθησης μετά από δυνατή βροχή, η επιθάνεια του οδοστρόματος έχει αυλάκια έτσι ώστε η υδάτινη επικάλυψη να ρέει ανάμεσα αιχμές μεταξύ των αυλακιών, διατηρώντας τις αιχμές στεγνές για την επαφή τους με τα ελαστικά των αεροσκαφών.Κωδικά ονόματα επιφανειών
Στους αεροναυτικούς χάρτες, η επιφάνειες είναι γρμμένες συντομογραφικά με έναν τριψήφιο κωδικό.Οι πιο συνηθισμένες σκληρές επιφάνειες είναι η άσφαλτος και το σκυρόδεμα, ενώ οι πιο μαλακές είναι το γρασίδι και το χαλίκι.
- ASP: άσφαλτος
- BIT: άσφαλτος με Tarmac
- BRI: Τούβλα (δεν χρησιμοιποιούνται σήμερα, αντικαταστάθηαν από άσφαλτο ή σκυρόδεμα)
- CLA: πηλός
- COM: μικτός
- CON: τσιμέντο
- COP: σύνθετος
- GRS: γρασίδι ή χώμα που δεν έχει ισοπεδοθεί
- COR: κοράλι (σε κατασκευές πάνω σε υφάλους)
- GRE: γρασίδι ή χώμα ισοπεδομένα
- GVL: χαλίκι
- LAT: λατερίτης
- ICE: πάγος
- MAC: χαλικόστρωμα
- PEM: εν μέρει τσιμέντο, άσφαλτος ή χαλικόστρωμα
- PER: Σκληρή μόνιμη επιφάνεια, άγνωστες λεπτομέριες
- PSP: Marsden Matting (Προέρχεται από διάτρητο χάλυβα)
- SAN: άμμος
- SNO: χιόνι
- U: άγνωστη επιφάνεια
Ενεργός διάδρομος
Η επιλογή του ενεργού διαδρόμου επιρρεάζεται από κάποιους παράγοντες. Στα αεροδρόμια χωρίς πύργο ελέγχου, ο πιλότος επιλέγει τον διάδρομο που είναι πιο καλά ευθυγραμμισμένος με τον αέρα, αλλά δεν είναι υποχρεωμένος να χρησιμοποιήσει αυτόν τον διάδρομο.
Στα ελεγχόμενα αεροδρόμια, ενεργός χαρακτηρίζεται ένας διάδρομος από τον υπεύθυνο του πύργου. Παρ'όλα αυτά, επεμβάσεις στις αποφάσεις του πύργου εναέριας κυκλοφορίας γίνονται από τον διευθυντή του αεροδρομίου, ο οποίος μπορεί να ορίσει ως ενεργό οποιονδήποτε διάδρομο, ασχέτως με την κατεύθυνση του ανέμου.
Στα μεγάλα αεροδρόμια με πολλούς διαδρόμους, ως ενεργοί μπορούν να οριστούν περισσότεροι από ένας διάδρομοι.
Στα διεθνή αεροδρόμια, ενεργός ορίζεται ένας διάδρομος με βάση τις καιρικές συνθήκες (ορατότητα, άνεμος, κατάσταση διαδρόμου π.χ. παγωμένος, βρεγμένος), την αποδωτικότητα (ποιός διάδρομος μπορεί να προσγειώνει πιο πολλά αεροσκάφη σε λιγότερο χρόνο), τις απαιτήσεις από τους πιλότους για την καλύτερη ακολουθεία του σχεδείου πτήσης τους και από την ώρα (στο αεροδρόμιο ORD ο διάδρομος 9R/27L χρησιμοποιείται μόνο μετά τις 6 πμ., εξ'αιτίας του θορύβου σε κατοικημένη περιοχή).
Στο αεροδρόμιο Heathrow του Λονδίνου, στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχουν δύο παράλληλοι διάδρομοι 09L/27R και 09R/27L. Αυτοί χρησιμοποιούνται σε 'εναλακτική', που σημαίνει πως ο ένας χρησιμοποιείται μόνο για αφίξεις και ο άλλος μόνο για αναχωρήσεις. Η συγκεκριμένη μέθοδος ορίζει πως στον ένα διάδρομο, που θα χρησιμοποιείται για προσγειώσεις, θα επιχειρούν αεροσκάφη από τις 06:00 ως τις 15:00 και μετά οι αφίξεις θα μεταφέρονται στον άλλον διάδρομο, από τις 15:00 ως την τελευταία άφιξη, όπου μετά από αυτήν τα αεροσκάφη που θα θέλουν να προσγειωθούν (από τις 01:00 ως τις 06:00) θα χρησιμοποιούν τον άλλον διάδρομο. Εν αντιθέση, τις Κυριακές ο διάδρομος που χρησιμοποιούνταν για προσγειώσεις πριν τα μεσάνυχτα, συνεχίζει να χρησιμοποιείται ως τις 06:00.
Μήκος διαδρόμου
Ένας διάδρομος με μήκος τουλάχιστον 6,000 ft (1,800 m) είναι συνήθως επαρκής για όλα τα αεροσκάφη με βάρος κάτω των 200,000 lb (90,000 kg). Μεγαλύτερα αεροσκάφη συνήθως χρειάζονται τουλάχιστον 8,000 ft (2,400 m) στο επίπεδο της θάλασσας και κάτι περισσότερο όσο ανεβαίνει το υψόμετρο του αεροδρομίου. Διεθνής πτήσεις που έχουν σημαντικές ποσότητες καυσίμου και γι'αυτό που αυξάνουν το βάρος τους, έχουν απαιτήσεις προσγείωσεις τα 10,000 ft (3,000 m) ή και περισσότερο και απαιτήσεις απογείωσης τα 13,000 ft (4,000 m).
Στο επίπεδο της θάλασσας, τα 10,000 ft (3,000 m) θεωρούνται επαρκές μήκος για προσγείωση εξ όψης για όλα τα αεροσκάφη. Ένα αεροσκάφος θα χρειαστεί μεγαλύτερο διάδρομο οσο ανεβαίνει το υψόμετρο καθώς η πυκνώτητα του αέρα μειώνεται, γεγονός που μειώνει την ώθηση των μηχανών. Ένα αεροσκάφος θέλει μεγαλύτερο διάδρομο και σε πιο ζεστά ή με περισσότερη υγρασία κλίματα. Σχεδόν όλα τα αεροσκάφη έχουν κάρτες που δείχνουν τις μετατροπές που απαιτούνται για κάθε θερμοκρασία.
